روش کد گذاری بین المللی کابلهای برق
براساس استاندارد بین المللی VDE شماره ۰۲۷۱ کابلهای قدرت و کنترل بصورت زیر کد گذاری می‌شوند.
۱ - ۸ - ۱ - کد کابلهای با عایق پلاستیکی
A. هادی آلومینیومی
Y. عایق از نوع پلی وینیل کلراید (PVC) ترموپلاستیک
۲Y عایق از نوع پلی‌اتیلن (PE) ترموپلاستیک
۲X عایق از نوع پلی‌اتیلن کراس لینک شده (XLPE)
C. هادی مسی هم مرکز
CW هادی مسی خالص بفرم پیچیده شده
CE هادی مسی هم مرکز برای کابلهای سه مغزی
S. شیلد مسی
SE شیلد مسی برای هر مغزی مجزا از کابل سه مغزی
K. غلاف سربی
Y. پوشش حفاظتی PVC بین شیلد مسی و یا هادی هم مرکز و زره
F. زره فولاد گالوانیزه بصورت سیم با مقطع تخت
R. زره فولاد گالوانیزه بصورت سیم با مقطع گرد
G. نوار فولاد گالوانیزه جلوگیری از پیچش
Y. غلاف PVC
۲Y غلاف PE
J. کابل با مغزی‌های کدگذاری شده سبز / زرد (سبز / رنگ معمولی) (kv ۱ / ۶ / ۰)
O. کابل بدون مغزی‌های کدگذاری شده سبز / زرد (سبز / رنگ معمولی) (kv ۱ / ۶ / ۰)
– کدگذاری براساس نوع و شکل هادی‌های کابل:
RE هادی تک‌رشته‌ای مقطع گرد
RM هادی چندرشته‌ای مقطع گرد
SE هادی با رشته دارای مقطع قطاعی شکل
SM هادی که هر رشته دارای مقطع قطاعی شکل و هر یک شامل چند رشته باشد.
RF هادی چند رشته‌ای مقطع گرد و قابل انعطاف
برای شناسائی کابلها از حروفی استفاده میشود که روی کابلها نوشته شده است برخی از این حرف طبق
استاندارد المان V.D.E بشرح زیر میباشد:
N. کابل با هادی مسی
NR کابل با هادی ألومینیوم
Y. علامت عایق پرتو دور میباشد
H. علامت ورق متالیزه میباشد
T. سیم تحمل کننده در کابل کشی هوایی
R. حفاظت فولادی نواری شکل
Y. روکش کمربندی پرتو دور
R. هادی دایرهای شکل میباشد
E. هادی یک رشته و دایرهای میباشد
M. هادی چند رشته
S. هادی بشکل مثلث
مثال:
روی کابلی نوشته شده Nyyre– ۰. ۶ / ۱kv مشخصات آن چیست؟
N. هادی از جنس مس
Y. روکش هادی از جنس P.V.C
Y. روکش کمربندی از جنس P.V.C
R. هادی بشکل دایره میباشد. (سطح مقطع کابل)
E. هادی یک رشته و مفتولی میباشد؛ و حداکثر ولتاژ مجاز بین فاز و نول ۶۰۰ ولت و حداکثر ولتاژ مجاز بین دو فاز حداکثر ۱۰۰۰ ولت میباشد.
شناسائی کابلها:
سایز سیم‌ها و کابلها بر حسب سطح مقطع طبقه بندی شده و طبق جدول زیر است:
۰. ۵ – ۰. ۷۵ – ۱ – ۱. ۵ – ۲. ۵ – ۴ - ۶ - ۱۰ - ۱۶ - ۲۵ - ۳۵ - ۵۰ - ۷۰ - ۹۵ - ۱۲۰ - ۱۵۰ - ۱۸۵ - ۲۴۰ - ۳۰۰ - ۴۰۰ - ۵۰۰
برای مشخص نمودن یک کابل یا سیم ابتدا تعداد رشته و سپس سطح مقطع سیم از هادی‌ها را ذکر میکنند مانند
کابل ۴ * ۲ که یعنی کابلی که دو رشته هادی به سطح مقطع ۴ دارد.
در کابلها چند رشته و از سایز ۱۶ به بالا سیمهای فاز و نول دارای مقاطع مختلفند در اکثر کابلها سیم نول به
اندازه دو مرتبه از سیم فاز کمتر است، اما در کابلهای با سطح مقطع بالا این اختلاف تا سه هم میرسد سایز کابلها با هادی چند رشته به شرح زیر میباشد.
۱. ۵ * ۴، ۲. ۵ * ۴، ۴ * ۴، ۶ * ۴، ۱۰ * ۴، ۱۶ * ۴، ۱۰ + ۲۵ * ۳، ۱۶ + ۳۵ * ۳، ۲۵ + ۵۰ * ۳، ۷۰ + ۱۲۰ * ۳، ۷۰ + ۱۵۰ * ۳، ۹۵ + ۱۸۰ * ۳، ۱۲۰ + ۲۴۰ * ۳
مثال: کابل ۱۰ + ۲۵ * ۳ چه کابلی میباشد؟
این کابل سه هادی به سطح مقطع ۲۵ میلیمتر مربع برای فازهای اصلی و یک هادی به سطح مقطع ۱۰ میلیمتر مربع برای نول دارد.
کابلهای رایج در پستهای فشار قوی:
با توجه به کدهای ارائه‌شده در فوق از انواع زیر می‌باشند:
– کابلهای کنترل و حفاظت:
این کابلها به منظور انتقال سیگنالهای آنالوگ (بعنوان مثال جریان‌های عبوری از خط و یا سایر تجهیزات و ولتاژ نقاط مختلف پست) و سیگنالهای دیجیتال (بعنوان مثال باز یا بسته کردن کلید‌ها و فرمان‌های مربوطه) بکار می‌روند. این سیگنال‌ها با اهداف کنترل و اندازه‌گیری (باز و بسته کردن خط و… اندازه‌گیری جریان، توان، انرژی و…) و حفاظت در نقاط مختلف پست مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کابلهای کنترل معمولاً با سیگنالهایی با ولتاژ و جریان پایین و در نتیجه قدرت کم سر و کار دارند. جهت بالا رفتن دقت عملکرد تجهیزات اندازه‌گیری و کنترل باید میزان اعوجاج و اختلاف بین ورودی و خروجی کابل کنترل حداقل گردد.
کابل NYY-J
کابل با هادی مسی و عایق PVC ترموپلاستیک و غلاف PVC و کد رنگی مغزی‌ها.
این نوع کابل برای کنترل، انتقال سیگنال‌ها از جمله ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد نوع کابل در مکانهایی است که هیچ حفاظت خاصی در مقابل صدمات مکانیکی ضروری نباشد. همچنین اضافه بارهای گذاری کوچکی را تحمل میکنند.
کابل NTRGY – J. (تا ۷ ´ ۲. ۵ یا ۴ ´ ۶) و کابل NYFGY (۱۰ ´ ۲. ۵ یا ۴ ´ ۱۰ به بالا)
کابل با هادی مسی، عایق PVC ترموپلاستیک، زره سیم فولادی گالوانیزه با مقطع گرد، نوار محافظ در مقابل پیچش مغزی‌ها از جنس سیم فولادی گالوانیزه مقطع گرد به همراه غلاف PVC و کد رنگی مغزی‌ها.
این نوع کابل برای کنترل، انتقال سیگنال‌ها از جمله ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. کاربرد این نوع کابل در مکانهایی است که حفاظت قوی در مقابل صدمات مکانیکی ضروری میباشد. این نوع کابل اضافه ولتاژهای گذرای کوچکی را می‌تواند تحمل نماید. این کابل دارای زره از نوع فولاد گالوانیزه شده میباشد.
کابل NYCY
کابل یا هادی مسی و عایق PVC ترمو پلاستیک و هادی هم محور مسی و غلاف PVC
این نوع کابل برای کنترل، انتقال سیگنال‌ها از جمله ترانسفورماتورهای جریان و ولتاژ بکار می‌رود. کاربرد این نوع کابل در مصارفی است که اضافه ولتاژهای ولتاژهای گذرا ممکن است به آن‌ها آسیب برسانند. بعنوان مثال در خطوط که تجهیزات الکترونیکی را بهم متصل می‌نمایند، بکار می‌رود. حفاظت مکانیکی اغلب موردنیاز نیست.
کابل NYY:کابل یا هادی مسی رشته‌ای و عایق PVC ترموپلاستیک و غلاف PVC.
کابل J-Y (ST) Y.: این کابلها برای کنترل از راه دور، اندازه‌گیری و ارسال سیگنال‌ها و همچنین ارتباطات تلفنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کابلها اغلب در مناطق خشک، مرطوب و نصب در فضای باز بکار می‌روند.
– کابلهای فشار متوسط و فشار ضعیف:
این کابلها جهت عبور جریان بار و تغذیه توان مورد استفاده قرار می‌گیرند. به کابلهای با ولتاژ بیش از ۱۰۰۰ ولت کابلهای فشار متوسط و به کابلهای با ولتاژ نامی ۱۰۰۰ ولت یا کمتر کابل فشار ضعیف می‌گویند.
اغلب کابلهای فشار متوسط جهت ولتاژهای ۲۰ کیلو ولت در پستهای فوق توزیع و انتقال مورد استفاده قرار می‌گیرد. در انواع قدیمی‌تر و در بعضی پستهای موجود هنوز هم از کابلهای روغنی استفاده می‌گردد.